Haftaya başlayacak dizi de Kırım Giray Hanedanından olan Şahin Giray'da dizi hikayesine dahil edilmişti. Şimdi burada Şahin Giray ve Çerkes prensesi olan eşi Kimzad Hatun hakkında bilgi vermek istiyorum.
Bilgi Kaynağı: Kırım Giray Hanedanı mensupları Sayın Ahmet Giray ve Sayın Selim Giray. Yardımlarınız için çok teşekkür ederiz.
Öncelikle Şahin Giray'ın çok serüvenli bir hayatı oldu. Kırım Tahtına çıkmak için değişik savaşlara ve entrikalara karıştı ama istediğini elde edemedi. Kardeşi Mehmet Giray'la birlikte entrikalarıyla ünlüdür. Ama kardeşler arasındada anlaşmazlıklar vardı. Her ikiside Kırım Tahtına oturmak istiyordu. Bu yüzden birbirlerine karşıda entrikalar kurdular.
Şahin Giray 1584 yılında Nogay Topraklarında eski Kırım Hanı II. Saadet Giray'ın oğlu olarak dünyaya geldi. Babası Astrahan'da 1587 yılında öldü. Söylentilere göre Ruslar tarafından öldürülmüştür.
Şahin Giray babasının ölümünden sonra ağabeyleri Devlet ve Mehmet ile beraber Kırım'a döndü. Ağabeyi Devlet Giray 1601 yılında Kırım Hanı olan kuzeni II. Gazi Giray'ı öldürmek için bir plan hazırladı. Ama entrikası ortaya çıkınca öldürüldü. Bu olay üzerine Mehmet Giray İstanbul'a kaçtı ve Şahin Giray'da Çerkes topraklarına sığındı.
Şahin Giray Çerkesya'da bulunurken Mahidevran'ın büyük yeğeni ve Mahfiruz'un kuzeni Prens Sunçaley Çerkasski'nin kızı Kimzad Hatun'la evlendi.
1608 yılında Sultan I. Ahmet, II.Gazi Giray'ın oğlu ve Kırım Hanı Toktamış Giray'ın Hanlıktan azlettirdi ve onun yerine Şahin Giray'ın yeğeni Selamet Giray'ı tahta çıkarttırdı. Ayrıca Mehmet Giray ve Şahin Giray'ın affedilerek Kırım'a dönmelerine müsade etti. Bu olayda Mahfiruz Sultan'ın rolu çok büyüktür. Çünkü Şahin Giray'ın eşi Kimzad Hatun İstanbul'a kuzini Mahfiruz'a mektuplar yazarak kendilerine yardım edilmesini rica etmişti. Mahfiruz'da eniştesi Şahin Giray'ın affedilmesi için elinden geleni yaptı ve Toktamış Giray'ın tahttan indirilmesi için entrikalara karıştı.
Şahin ve Mehmet Kırım'a dönmelerinden bir sene sonra yani 1609 yılında bu defada yeğenleri Selamet Giray'ı öldürmek için plan yapmaya başladılar. Fakat bu planlarıda meydana çıktı. Mehmet ve Şahin aileleriyle beraber Çerkasya'ya kaçtılar ve Şahin Giray'in eşinin ailesi Çerkasski Hanedanına sığındılar. Mahfiruz Sultan gene eniştesine yardım etmek için elinden geleni yapmaya başladı, ama Kösem Sultan'ın Giray'lara karşı olduğundan planları gerçekleşmedi.
Diğer taraftan Mahfiruz'un özbeöz teyzesi Halime Sultan'da entrikalarıyla Sultan I. Ahmet'i tahttan indirmeye çalışıyordu.
Bu entrika üçgeni arasında Kimzad Hatun'a kocası Şahin Giray'ın selameti için çırpınıyordu. Sultan I. Ahmet, Giray kardeşleri başkaldırdıkları için tutuklatma kararı aldı. Ama Şahin Giray gene eşi Kimzad Hatun'un ailesinin yardımıyla Kafkasya üzerinden İran'a kaçtı. İran'da Şah I. Abbas'ın hizmetine girdi. Bu yüzden Mahfiruz Sultan kuzini Kimzad Hatun'a sitemli mektuplar yazmaya başladı. Üstelik kocası I. Ahmet ile bu olaylar yüzünden arasıda iyi değildi.
1616 ve 1618 yılları arasında Şahin Giray İran Askeri birlikleri dahilinde bulunarak Osmanlı Devletine ve Kırım'a karşı savaştı. Bundan dolayı Mahfiruz Sultan'ın Saraydaki itibarı iyice düştü ve kocası I.Ahmet ile arası tekrar açıldı. Kösem Sultan'ın bu gelişmeler arasında entrikalarınında büyük katkısı olduğu açıktadır. Mehmet Giray'ın kayınbiraderi Çerkes prenslerinden Mudar Alkasov'da İran Şahı I. Abbas'ı 1616 yılında ziyaret etti ve Şahin Giray'la görüştü. Mudar Alkasov Osmanlı karşıtı ve Rus Çarı taraftarıydı. Şah Abbas ile değişik desteki andlaşmalar yaptı ve Şahin Giray'ında desteğini aldı.
Nihayet 1618 yılında Şah I. Abbas Osmanlı'nın ve Kırım Hanı'nın isteği üzerine Şahin Giray'ı hapsettirdi. Mahfiruz Sultan kuzini Kimzad Hatun'un İstanbul'a getirilmesi için Abbas'a mektup yazdı, ama Şah, Şahin Giray'ın ailesini göndermeyeceğini belirtti. Böylece Şahin Giray ve eşi İran'da hapis hayatı yaşadılar.
Bütün bu olaylar sırasında Şahin Giray'ın ağabeyi Mehmet Giray uzun seneler önce Yedikulede ve daha sonrada Rodos'ta hapsedilmişti. Fakat sonunda 1624 yılında Kırım Hanı oldu ve derhal kardeşi Şahin Giray ve ailesinin Kırım'a dönmeleri için Şah'a mektup yazdı. Nihayet I.Abbas, Şahin Giray'ı ve ailesini serbest bıraktı.
9 Mayıs 1624 tarihinde Şahin Giray ve aiesi, yanlarında 2000 Kızılbaş Askerleriyle beraber Kırım'a ulaştılar.
İstanbul'da IV. Murat'ın padişah olmasıyla Valide Sultan olan Kösem, derhal Mehmet Giray'ın tahttan indirilmesi için faaliyete geçti. Zaten eski ortağı Mahfiruz'un ve Halime Sultan'un ailelerinden nefret ettiğinden Şahin Giray'la ağabeyi Mehmet Giray'ı yok etmek istiyordu. Kösem Sultan'ın etkisiyle Mehmet Giray Kırım Tahtından indirildi. Onun yerine tekrar kuzenleri Canıbey Giray Kırım Hanı yapıldı. Kösem Sultan her iki kardeşe Balkan Bölgelerinde Valilik verme planıyla avutmaya çalıştı ama Mehmet ve Şahin bunu katiyyen redettiler. Bu yüzden her ikiside tekrar celali oldu.
Şahin Giray Kırım'a dönmesinden sonra, kuzeni Canıbey'in annesi Durbike Hatun'la politik amaçla evlendi. Durbike Hatun, Çerkes prensesi olup Kanukov Hanedanına mensuptu.
Kösem Sultan derhal Kırım'a karşı Osmanlı Askerlerini gönderdi, ama Mehmet ve Şahin etraflarına Kozak askerlerini topladılar. Ayrıca Çerkes prensleride kendilerine yardım ederek Asker gönderdiler. Ağustos 1624 tarihinde Osmanlı Ordusu Mehmet ve Şahin Girayın askerlerine karşı yenik düşüp Kırım'dan firat ettiler. Hatta Kırım Hanı Canıbey ve Kefe Sancağı Paşasıda korkudan kaçtılar.
Mehmet Giray Bahçesaraya girip tekrar Kırım tahtına geçti ve kardeşi Şahin Giray'da Kefe'yi eline geçirdi.
Bundan sonra gelişen olaylar gene Kösem Sultan'ın etkisiyle gerçekleşti. Nihayet IV.Murat annesinin etikisinden kurtulmasından sonra Şahin Giray'a karşı devam eden nefret son buldu. Sultan IV.Murat Şahin Giray'ın İstanbul'a gelmesine izin verdi ve büyük bir törenle Ağustos 1633 yılında Topkapı Sarayında kabul edildi. Bir süre sonra Sultan IV. Murat, Şahin Giray ve ailesini Rodos'a gönderdi.
Şahin Giray, eşi Kimzad Hatun (genç yaşta ölen Saadet Giray'ın annesi), ikinci eşi Gevhermülk Hatun (İran prensesi), kızı Aynişah (ikinci eşinden) ve iki kız torunu (genç ölen oğlu Saadet Giray'ın kızları) ve hizmetlileri ile Rodos'ta yaşadı. Sultan IV. Murat 1640 yılında öldükten sonra Tahta çıkan İbrahim'le birlikte Kösem de tekrar hakimiyeti eline geçirdi. Başa geçer geçmez Şahin Giray'ın öldürülmesini emretti. Böylece Şahin Giray Rodos'ta 1641 yılında idam edildi. Eşleri Kimzad ve Gevhermülk Hatunlarla kızı Aynişah Hatun ve iki kız torunu Rodos'ta hapsedildiler. Şahin Giray son eşi Durbike Hatun kocasıyla beraber Osmanlı'ya gitmeyerek Kırım'da oğlu Canıbey Giray'ın yanında kalmıştı.
Şahin Giray'ın ağabeyi Mehmet Giray 1629 yılında Ukraynalı Kozaklar tarafından öldürülmüştür. Mehmet Giray'ın eşi Kamer Hatun'da Çerkes prenslerinden Mudar Alkasov'un kardeşidir.
Bu bilgileri: Sayın Ahmet Giray ve Sayın Selim Giray'dan alınmıştır.
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen